Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD) ka publikuar një analizë të shkurtër ligjore për vendimin e Qeverisë Haradinaj për rritjen e pagave të pushtetit ekzekutiv të titulluar “Loja e Kundërligjshme e Kryeministrit me Pagat”.

Më poshtë ju sjellim të plotë këtë analizë:

Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD) reagon ndaj Vendimit Nr. 4/20, të Qeverisë Haradinaj të miratuar më 20 dhjetor 2017 për ngritjen e mirëqenies ekonomike të një kategorie të pozitave të kabinetit qeveritar, përfshirë ngritjen e pagës së Kryeministrit, zëvendës kryeministrave, ministrave, këshilltarëve, dhe një kategorie të shërbyesve civilë. Përmes këtij vendimi, pothuajse janë dyfishuar pagat e pozitave të lartë-përmendura. Paga e Kryeministrit të Kosovës, është ngritur në 2950 euro, përderisa paga e Zëvendëskryeministrave është ngritur në 2500 euro. Pagat e Ministrave me këtë vendim janë ngritur në 2000 euro.

Për më tepër, Vendimi i Qeverisë, tejkalon kompetencat e përcaktuara me Ligj dhe me Rregulloren e Punës së Qeverisë, e cila në asnjë dispozitë të saj nuk përcakton kompetencat dhe përgjegjësitë e Qeverisë për caktimin e pagave apo kompensimit për Kryeministrin apo ministrat.

Në bazë të Kushtetutës dhe ligjit të aplikueshëm në Kosovë, kompetentë për të vendosur lidhur me pagat e funksionarëve të lartë publik në Kosovë, veçanërisht për pozitën e Kryeministrit dhe ministrave është Kuvendi i Kosovës. Prandaj, ky vendim është i kundërligjshëm dhe ndërhyrje arbitrare e drejtpërdrejtë në kompetencat e Kuvendit të Kosovës.

Vendimi i miratuar nga Qeveria Haradinaj, përveç që është bërë në kundërshtim me ligjin e aplikueshëm, i njëjti është bërë pa analizë ligjore adekuate dhe pa vlerësim apo konsultim lidhur me ndikimin financiar që ky vendim ngërthen në vete për buxhetin e pushtetit ekzekutiv dhe pushtetin gjyqësor. Për më tepër, Vendimi lidhur me ngritjen e pagave bie në kundërshtim me Kodin Penal të Kosovës, respektivisht nenin 424, i cili përcakton situatat e konfliktit të interesit në rastet kur zyrtarët e lartë shtetërorë marrin pjesë personalisht në ndonjë çështje zyrtare në të cilën ai apo ndonjë anëtar i familjes ose ndonjë person juridik që ka të bëjë me të ka interes financiar.

Kuvendi i Kosovës gjatë vitit 2010, kishte miratuar Ligjin për Gjykatat dhe Ligjin për Prokurorin e Shtetit, duke ndërtuar standardin e nivelizimit të pagave për gjykatës dhe prokurorë me pagat në ekzekutivin e vendit, respektivisht pagat e Kryetarit të Gjykatës Supreme dhe Kryeprokurorit të Shtetit ishin barazuar me pagën e Kryeministrit të vendit.

Duke marr për bazë numrin aktual dhe numrin e pozitave të lejuara për gjykatës dhe prokurorë, dhe pozitave tjera në sistemin gjyqësor dhe prokurorial, pagat e të cilave janë të lidhura drejtpërdrejtë me pagat e kabinetit qeveritar, numri kalon 650 pozita, që brenda një viti kalendarik ka ndikim të madh financiar që mund të llogaritet në disa miliona euro.

Vendimi i Qeverisë së Kosovës, ka ngritur shqetësime edhe lidhur me faktin, se Qeveria, nuk ka dhënë sqarime nëse një vendim i tillë, do të zbatohet edhe në raport me sistemin gjyqësor dhe prokurorial, marr për bazë obligimet ligjore që dalin nga neni 29 i Ligjit për Gjykatat dhe neni 21 i Ligjit për Prokurorin e Shtetit.

Heshtja e Qeverisë dhe Kuvendit të Kosovës, lidhur me sigurinë juridike për gjykatës dhe prokurorë, si pasojë e vendimit të qeverisë lidhur me ngritjen e pagave për kabinetin qeveritar, në praktikë cenojnë rëndë pavarësinë e sistemit gjyqësor dhe prokurorial.

Për më tepër, një qasje e tillë, bie në kundërshtim me praktikat dhe standardet ndërkombëtare, pjesë e të cilave është edhe vet Republika e Kosovës. IKD rikujton se pagat dhe kompensimi i gjykatësve dhe prokurorëve janë kategori ligjore dhe për të njëjtat nuk mund të krijohen praktika të kundërligjshme nga pushteti ekzekutiv, ku rritja e të ardhurave të gjykatësve dhe prokurorëve, bazohet në vullnetin e ekzekutivit, përmes vendimeve ad hoc.

IKD rekomandon Qeverinë Haradinaj që të anuloj urgjentisht vendimin e kundërligjshëm për rritjen e pagave të pushtetit ekzekutiv. Gjithashtu, rekomandon hartimin dhe miratimin e Ligjit për Pagat e Funksionarëve të Lartë të Shtetit, i cili duhet të reflektojë standardin e ndërtuar në Kushtetutë për barazinë e pushteteve dhe ofrimin e sigurisë juridike për bartësit e funksioneve gjyqësore dhe prokuroriale. IKD rekomandon Këshillin Gjyqësor dhe Këshillin Prokurorial, që të zbatojnë obligimet kushtetuese dhe ligjore për të mbrojtur barazinë e pushteteve, duke garantuar respektim të parimeve të sundimit të ligjit dhe jo-nënshtrim ndaj pushteteve tjera.

IKD rekomandon organet e ndjekjes që në pajtim me obligimet kushtetuese dhe ligjore të ndërmarrin veprime ligjore për të hetuar vendimin e kundërligjshëm të Qeverisë Haradinaj.