Rrjeti social ka sqaruar se nuk është i vetmi që ruan të dhënat. Pas skandalit që ka tronditur Facebook, asnjë teknologji e madhe kurrë nuk do të donte të shihte emrin e saj të lidhur me atë të krijesës së Mark Zuckerberg.
Megjithatë ka shumë faqe interneti që ruajnë informacion rreth nesh: kjo është ajo që ekipi pas Facebook donte të theksonte në një postim në blogun zyrtar.
“Twitter, Pinterest dhe LinkedIn kanë butona të ngjashme (‘like’ and ‘share’) që ndihmojnë njerëzit të ndajnë gjërat në faqet e tyre, – thotë postimi. – Google ka një shërbim analitik popullor (Google Analytics, i cili lejon për të analizuar statistikat për vizitorët në një faqe interneti, etj.) Amazon, Google dhe Twitter të gjitha kërkojnë ‘login’. Këto kompani, – dhe shumë të tjera, – gjithashtu ofrojnë shërbime reklamimi sepse shumë faqe dhe aplikacione dërgojnë të njëjtin informacion te kompanitë e ndryshme çdo herë që vizitori të hyjë në faqe”. Përpjekja e Facebook është të qartësojë sjelljen e saj dhe atë të kompanive të tjera të ngjashme: të dhënat e mbledhura për përdoruesit shërbejnë vetëm për të përmirësuar reklamën ose për ta vënë atë më në shënjestër. Informacioni personal, – të paktën në teori, – nuk duhet t’i shitet palëve të treta.
Pluhuri që ka krijuar Skandali i Cambridge Analytica rreth Facebook-ut, megjithatë tregon se gjërat nuk janë gjithmonë aq të qarta dhe të pastra: po në qoftë se do të ndodhte edhe në Amazon dhe Google?
Faqja Mashable, në një artikull, renditi të dhënat që Amazon dhe Google kanë për ne: “Të dy kompanitë grumbullojnë një sasi të madhe të dhënash për njerëzit që përdorin shërbimet e tyre, por ato ende nuk janë vënë nën vëzhgim siç është vënë Facebook-u. Për të qenë preciz, Google dhe Amazon nuk janë Facebook, por sasia e informacionit që ata kanë mbi amerikanët ende përfshin rrezikun që dikush të përfitojë prej tyre”, shkruan gazetari Jack Morse.
Këtu janë disa:
Amazon
Amazon mbledh një sasi të madhe të të dhënave për përdoruesit që përdorin shërbimet e saj dhe, si Facebook, tregon reklama bazuar në informacionin e mbledhur. Këto janë reklama të synuara: përdoruesve u tregohen çfarë ata preferojnë ose çfarë duan të blejnë.
Sipas politikave të privatësisë në Amazon, të dhënat e përdoruesve të mbledhura nga kompania përfshijnë: informacionin që është dhënë në faqe në çfarëdo mënyre (emri, adresa, numri i telefonit, karta krediti), informacion në lidhje me emrat dhe adresat e marrësve të ndryshëm të mallrave të blera, ato që kanë të bëjnë me pajisjen nga e cila ju bëni të ditur dhe vendin, ato që kanë të bëjnë me produktet e kërkuara ose të ekspozuara, ato që kanë të bëjnë me blerjet e mëparshme. Sipas disa burimeve, Alexa, asistentja zanore, do të shkruante disa informacione me gojë dhe do t’i ruante ato për të “përmirësuar saktësinë e rezultateve të treguara”.
Nëse një skandal si Cambridge Analytica mund të fryjë rreth Amazon, askush nuk mund ta dijë. Megjithatë, sipas asaj që raportohet nga Mashable, është më mirë të jemi të kujdesshëm. Një zëdhënës i kompanisë siguroi gazetën, duke nënvizuar se informacioni personal nuk u shitet palëve të treta. Ajo që është e qartë është se faqja definitivisht përdor të dhëna personale për të përmirësuar reklamat dhe për të personalizuar përmbajtjen. “A mund të përfaqësojë kjo në njëfarë mënyre një armë? – shkruan gazetari Jack Morse. – Nuk është e qartë. Por të thuash se të dhënat përdoren për diçka abstrakte si përmirësimi i blerjeve dhe reklamave i jep kompanisë një gamë të gjerë në të cilën të veprojë”.
Nate Cardozo, nga Electonic Foundation Frontier, i intervistuar nga Mashable, ka thënë: “Amazon e njeh shumë më pak një amerikan mesatar se Google dhe Facebook. Google, – shtoi ai, – mbledh çdo gjë që mundet për përdoruesit. Ai e di se ku jeni, çfarë kërkoni, çfarë flisni në email, kujt i shkruani, cilët janë miqtë tuaj”. Nga Gmail në Google Maps, nga Youtube në Chrome: ka kaq shumë mjete që mund t’i përdorni çdo ditë, të ofruara nga Google . Të dhënat e mbledhura për secilin prej nesh janë aq të shumta, duke filluar nga emri ynë në faqet e internetit që vizitojmë, nga videot që shohim në informacionet mbi pajisjet që përdorim, e deri tek fotot që ngarkojmë në vendet në të cilat ndodhemi.
Duhet të shqetësohemi? Si Facebook, edhe Google këmbëngul se kurrë nuk ka pasur dhe nuk ka ndërmend të shesë këto të dhëna: “Ne i përdorim ato për t’iu treguar reklamat në shënjestër, – tha kompania, – por ne nuk shesim të dhënat personale si emrin tuaj, adresën tuaj të emailit apo kartën tuaj të kreditit”. “Përdoruesit, – shtoi ai, – mund të kontrollojnë informacionin e mbledhur rreth tyre nëpërmjet ‘My Account’.
Ne gjithashtu kemi politika që ndalojnë sjelljet e pahijshme dhe keqpërdorimin e të dhënave personale. Nëse ne gjejmë një shkelje në këtë drejtim, marrim masa paraprake”.
Instagram, i blerë nga Facebook në vitin 2012 dhe i përdorur vetëm në Itali nga 14 milionë përdorues, është gati të kandidojë për mbulim në aspektin e privatësisë. Së shpejti, në fakt, do të lejojë përdoruesit të shkarkojnë të gjithë informacionin që rrjetet sociale kanë mbi ta, siç e lejon Facebook tashmë. “Ne po ndërtojmë një mjet të ri që do t’ju japë mundësinë të shkarkoni një kopje të asaj që është ndarë në Instagram, duke përfshirë fotografitë, videot dhe mesazhet tuaja”, tha një zëdhënës. Instagram, deri më sot, kurrë nuk i ka lejuar përdoruesit të ruajnë fotot e ndara: për ta bërë këtë, ishin të detyruar t’i bënin ‘screenshot’ imazhit dhe më pas ta prisnin atë./gsh/
